Türkiye Ekonomik Politik Araştırmalar Vakfı (TEPAV) Makroekonomik Dengesizlik Göstergeleri (MDG) 2023 yılının birinci çeyreğine ilişkin kaynak resmi istatistiklerin yayımlanmasını takiben güncellendi.
Vakfın internet sitesinde yer alan rapora nazaran, ünite işgücü maliyetleri ve gerçek efektif gücünden oluşan dış rekabetçilik göstergelerindeki süratli düşüşler bu çeyrekte de devam ederken Türkiye’nin dünya ihracatındaki hissesindeki kısmi yükselişe karşın ithalat harcamalarının ihracat gelirlerinin çok üzerinde artması nedeniyle cari süreçler açığı göstergesi 2015 yılından sonra birinci kere eşik pahanın dışına çıktı.
Raporda, Türk lirasında yaşanan süratli kıymet kaybı ve ünite işgücü maliyetindeki tarihi düşük düzeyler, Türkiye’nin dünya ihracatındaki hissesinde pandemi sonrasında gözlenen artış eğiliminin bu çeyrekte de devam etmesine imkan sağladığına dikkat çekilerek, “Ancak, bu devirde ithalat harcamalarının ihracat gelirlerinin çok ötesinde artması, cari süreçler istikrarında 2022 yılı prestijiyle başlayan bozulmayı derinleştirmiştir. Buna bağlı olarak dördüncü çeyrekte son 5 yılın en yüksek açık pahasına ulaşılmış ve 2023 yılı birinci çeyreği prestijiyle da ilgili gösterge eşik kıymetin altına gerilemiştir. Yurt içi yerleşiklerin yurt dışındaki yerleşik şahıslar ile finansal alacak ve yükümlülük farkının GSYH hissesi olarak takip edilen net memleketler arası yatırım durum açığı ise bu çeyrekte yükselmiştir” saptaması yer aldı.
Özel bölüm kredi kullanımları hızlandı
Benzer halde, özel kesim kredi kullanımları hızlanmış ve bununla ilgili gösterge 2017 yılından sonra birinci sefer eşik bedelin üzerinde gerçekleşti. Öteki taraftan, finansal yükümlülükler ile konut fiyat endeksi göstergeleri eşik pahaların çok üzerine çıkmış olup finansal istikrara yönelik kıymetli kırılganlıklar oluşturduğu görüldü.
Genel işsizlik oranı çift haneli seviyesini koruyor
İstihdam göstergelerinde ise bu çeyrekte de güzelleşme gözlendi. Tüm göstergeler eşik pahaların içinde yer aldı. İstihdam göstergelerindeki olumlu gidişata karşın, genel işsizlik oranının çift haneli seviyesini müdafaası ve genç işsizlik oranının bunun iki katına yakın bir seviyede seyretmesinin, güçlü makroekonomik dengelerin tesisi açısından düzgünleşme eğiliminin devamını gerekli kıldığına işaret etti.