Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu (USGS) dünya genelindeki maden üretim bilgilerinin kapsamlı bir biçimde ele alındığı MCS 2021 raporunu yayınladı. Araştırma yeryüzü genelinde çıkarlan metal miktarı hakkında son derece ayrıntılı bilgiler sunuyor.
Bildiğiniz üzere girdiğimiz her binadan kullandığımız her aygıta kadar, etrafımızdaki neredeyse her şey bir miktar metal içeriyor. Yayınlanan infografik 2021 yılında çıkarılan 2.8 milyar ton metalin tamamını görselleştirmek üzere hazırlandı ve çok kapsamlı bilgiler içeriyor.
| Metal/Cevher | 2021 Maden Üretimi (ton) | % Toplam |
|---|---|---|
| Demir cevheri | 2.600.000.000 | %93.4 |
| Endüstriyel metaller | 181.579.892 | %6.5 |
| Teknoloji ve bedelli metaller | 1.474.889 | %0.05 |
| Toplam | 2.783.054.781 | %100 |
Demir cevheri üretimi neden çok?
Demir cevheri 2021 yılında çıkarılan metallerin %93’ünü oluşturuyor. Topraktan tam 2.6 milyar ton çıkarıldı. Metaller cevherlerden çıkarılıp rafine edildiği için çoklukla metal üretiminden daha yüksek oluyor. Örneğin bu cevherin demir metali içeriği 1.6 milyar ton olarak hesaplandı.
Yüzde 98’i çelik yapmak için pik demire dönüştürülen demir cevheri hayatımızın her alanında kendine yer buluyor. Demir cevherinden yapılan çelik inşaat, ulaşım ve ev aletlerinde kullanılırken, bilhassa kent hayatında her gün bundan yapılmış birçok şeyler karşılaşırız.
Altyapı inşasındaki kilit rolü nedeniyle demir cevheri, kentleşmeyi ve ekonomik büyümeyi destekleyen en değerli gereçlerden biri olarak görülüyor.
Endüstriyel Metaller
Geride bıraktığımız yıl dünya genelinde 181 milyon tondan fazla endüstriyel metal çıkarıldı. Hazırlanan rapor yüklü olarak çelik imalinde, inşaatta, kimyasal imalatta ve alaşım hususu olarak kullanılan endüstriyel metallerin dağılımıyla ilgili de kıymetli dataları de önümüze sunuyor.
| Endüstriyel Metaller | 2021 Maden Üretimi (ton) | % Toplam |
|---|---|---|
| Alüminyum | 68.000.000 | %37.4 |
| Krom | 41.000.000 | %22.6 |
| Bakır | 21.000.000 | %11,6 |
| Manganez | 20.000.000 | %11.0 |
| Çinko | 13.000.000 | %7.2 |
| Titanyum (mineral konsantreleri) | 9.000.000 | %5.0 |
| Kurşun | 4.300.000 | %2.4 |
| Nikel | 2.700.000 | %1.5 |
| Zirkonyum Mineralleri (Zirkon) | 1.200.000 | %0.7 |
| Magnezyum | 950.000 | %0.5 |
| Toplam | 181.579.892 | %100 |
Alüminyum, 2021 yılında endüstriyel metal üretiminin yaklaşık %40’ını oluşturdu. Çin, global üretimin yarısından fazlasını üstlenerek açık orta en büyük alüminyum üreticisi oldu. İnşaat kesimi yıllık olarak üretilen alüminyumun yaklaşık %25’ini kullanırken, %23’ü ulaşımda kullanılıyor.
Paslanmaz çeliğin paslanmaz hale getirilmesinde kilit rol oynayan krom daha az bilinen bir metaldir. Aslında, paslanmaz çelik çoklukla %10 ila %30 oranında kromdan oluşur ve bu da direncini ve korozyon direncini arttırır. 2021’de çıkarılan birinci beş endüstriyel metal ortasında bakır, manganez ve çinko da bulunuyor.
Teknoloji ve Değerli Metaller
Teknoloji metalleri zati isminden de anlaşılabileceği üzere teknoloji ve cihazlarda kullanılanları kapsıyor. Endüstriyel metallerle kıyasla ekseriyetle daha küçük ölçekte çıkarılır ve dünya yeni teknolojileri benimsedikçe daha süratli tüketim artışı görülebilir.
| Teknoloji ve Değerli Metaller | 2021 Maden Üretimi (ton) | % Toplam |
|---|---|---|
| Kalay | 300.000 | %20.3 |
| Molibden | 300.000 | %20.3 |
| Nadir Toprak Oksitleri | 280.000 | %19.0 |
| Kobalt | 170.000 | %11.5 |
| Vanadyum | 110.000 | %7.5 |
| Lityum | 106.000 | %7.2 |
| Tungsten | 79.000 | %5,4 |
| Niyobyum | 75.000 | %5,1 |
| Gümüş | 24.000 | %1,6 |
| Kadmiyum | 24.000 | %1.6 |
| Toplam | 1.474.889 | %100 |
Uçak ve gaz türbini motorlarındaki motor türbin kanatları için kritik kıymet taşıyan üstün alaşım renyum, üretim açısından en az metallerden biridir. Petrol sanayisi bu değerli elementi araçlar için yüksek oktanlı benzin üretmek için renyum-platin katalizörlerinde kullanıyor.
Raporun çarpıcı kısımlarından biri de temiz enerji teknolojisi metalleriyle ilgili. Lityum üretimi 2016’dan bu yana iki kattan fazla arttı ve elektrikli araç pil üretiminde patlama yapmaya hazırlanıyor. Tıpkı periyotta, mıknatıslara olan talebin artmasıyla global ender toprak elementi üretimi iki kattan fazla arttı.
Listedeki bir başka farklı metal de indiyum olarak karşımıza çıkıyor. Büyük bir kısmı dokunmatik ekran, TV ekranı ve güneş panellerinin değerli bir bileşeni olan indiyumun kalay oksit imalinde kullandığını belirtleim. Büyüyen ekonomiler ve kentlerin daha fazla kaynak talep etmesiyle birlikte dünyada son 20-30 yılda gereç tüketimi değerli ölçüde artmış durumda.