Ev sineması yalnızca imgeden ibaret değil, ses de tıpkı derecede kıymetli. Son vakitlerde bu alanda değerli gelişmeler oldu; artık 5.1 ve 7.1 surround ses sistemleri ile sonlu değiliz. Dolby Atmos’un yaygınlaşması sayesinde büsbütün çevreleyen, sinema gibisi tecrübeler yaşayabiliyoruz. Blu-ray ve 4K UHD’nin görüntü performansı ne derece etkiliyse bugün, sinemalar, müzikler, maçlar, oyunların sesi de Atmos sayesinde o kadar etkileyici. Pekala, Dolby Atmos nedir? Dolby Atmos ses teknolojisi hakkında en çok merak edilenler burada.
Dolby nedir ❓
Dolby ne demek? Dolby, 1965’de kurulan, ses parazitini azaltma, ses kodlama/sıkıştırma, uzamsal ses ve HDR görüntüleme alanında en yeterlisi olan bir şirket. Dolby teknolojileri lisanslı; şirketler, bir fiyat ödeyerek bu teknolojiyi kendi aygıtlarında kullanabiliyor. Dolby ses sisteminin kullanıldığı birinci sinema, 1971 imali Otomatik Portakal sinemasıydı; her evrede Dolby parazit azaltma kullanıldı fakat sinemanın müziklerinde Dolby yerine klâsik optik ses teknolojisi kullanıldı. 1974 imali Callan, Dolby kodlu optik sinema müziklerine sahip birinci sinemaydı. Dolby, sonra daha fazla ses kanalına ek olarak gürültü azaltma sistemini içeren Dolby Stereo’yu çıkardı. Dolby kodlu stereo optik sinema müziklerine sahip birinci üretim 1975’de izleyiciyle buluşan Lisztomania. Sol, orta ve sağ surround kodlama tekniğinin kullanıldığı birinci sinema müziği 1976 üretimi Bir Yıldız Doğuyor olarak biliniyor.
10 yıldan kısa bir müddet içinde, Dünya genelinde binlerce sinemada Dolby Stereo ses nizamı kullanılmaya başlandı. Dolby Stereo Digital ya da Dolby Digital, birinci kere 1992 üretimi Batman Dönüyor sinemasında kullanıldı. Mesken sineması alanına Dolby AC-3 olarak sunulan format, ekstra donanım gerekliliğinden tüketici pazarında yaygınlaşmadı. Dolby Digital, birçok uydu TV ve kablo TV alıcısında, DVD oynatıcılarda, HDTV’lerde yerini aldı. Dolby, Simpsonlar dizisi için özel ses sıkıştırma şeması bile geliştirdi. 2010’da Dolby Surround 7.1 tanıtıldı ve dünya çapında, sinema salonlarına 7.1 surround hoparlör kurulumları gerçekleştirdi. Bu format birinci kere Pixar’ın Toy Story 3 sinemasında kullanıldı ve yaygınlaştı. Sesin doruktan de geldiği yeni sinema ses teknolojisi olan Dolby Atmos da 2012’de Pixar’ın Yürekli sineması ile tanıtıldı. 2014’te Dolby, Atmos’u konut sinema sistemine taşıma planı olduğunu duyurdu. Bu teknoloji birinci Game of Thrones (diskli) ile deneyimlendi. 2019 prestijiyle Dolby Atmos müzik keyfi başladı.
Dolby Atmos nedir ❓
Dolby Atmos nedir? kısaca tanımlamak gerekirse; Dolby Atmos, tanınan bir surround ses formatıdır. Dolby Atmos, tıpkı vakitte DTS:X’e rakip ve en büyük ticari sinemalardan konut sinema sistemlerine kadar her şeyde bulunuyor; akıllı telefon ve tabletlerde de mevcut. Üç boyutlu ses sistemi olarak da bilinen bu format, başlangıçta sinema salonları için tasarlanmış olsa da artık müzikleri remikslemenin ve dinlemenin yeni bir yolu olarak da kullanılıyor.
Dolby Atmos, en uygun Blu-Ray oynatıcılar ve en âlâ soundbar’lar ile birlikte kullanıldığında büsbütün 3 boyutlu ses ortamını simüle edebilir. Bu, dinamik sesin üstten dahil etrafınızdaki her yerden kulağınıza ulaşabileceği manasına gelir. İster sinema izliyor olun, ister müzik dinliyor olun, isterseniz de oyun oynuyor olun, çok daha ayrıntılı gelişmiş bir ses tecrübesi yaşarsınız. Dolby Atmos nedir, nasıl çalışır? biraz ayrıntıya inelim.
Dolby Atmos, aslında panoramik sesi ses aygıtlarına taşıyan ve dinleme tecrübenizi daha sürükleyici hale getiren çığır açan bir üç boyutlu ses platformudur. Dolby Atmos’un yeni bir teknoloji olmadığı biliyorsunuzdur. Pekala, Dolby Atmos ne vakit çıktı? 2012 yılında Pixar sineması Brave’in gösterime girmesiyle birlikte bu teknolojiyle tanıştık. İzleyicileri sinema tecrübesinin derinliklerine çeken güçlü ses tertibi oluşturma özelliğiyle çabucak fark edildi.
Dolby Atmos teknolojisi, birkaç yıl içinde mesken sineması kurulumlarında kullanılabilir oldu. Atmos, dikey düzlemde sesleri tekrar oluşturan yeni yükseklik kanalları eklediğinden, stereo, 5.1 ve 7.1’in bilindik hoparlör kurulumunu bozdu. Dolby Atmos ile sesler sadece kulak düzeyinde oluşturulmuyor, daha sürükleyici tecrübe için çeşitli farklı yüksekliklerde iletilebiliyor. Klasik kanal tabanlı sistemlerden farklı olarak Atmos, her bir hoparlöre başka düzeylerde ses göndermekle kalmıyor, birebir vakitte 118 adede kadar eşzamanlı ses objesi üretebiliyor. Ses dizayncısı, her ses ve konuşmayı belli kanallara atamak yerine ses alanı içindeki kesin noktalara yerleştirebiliyor. Bu objeler, alan içinde manipüle edilerek, hareket ettirilerek etkileyici 3D ses sahnesi oluşturulabiliyor.
En düzgün Dolby Atmos tecrübesini sunan sinemalarda yüzlerce hoparlör kullanılıyor lakin konut ortamına bu türlü bir sistemi barındıracak bir odaya sahip olmak pek muhtemel değil. Bunun yerine daha kolay alternatifler var; ses sisteminize iki yahut dört adet tavan hoparlörü eklemek yahut maksada yönelik bir Atmos özellikli hoparlör satın almak. Hoparlör satın almayı planlıyorsanız, Atmos sinema müziğinin kodunu çözebilen uyumlu bir AV alıcısı gerekir. Son birkaç yılda piyasaya çıkan alıcıların birden fazla, (uygun fiyatlı olanlar dahil) bu formatı destekliyor; zirve hoparlörü heyetimi için tavanınızda delik açmanız gerekmiyor. Pekala, Atmos hoparlör yahut soundbar olmadan Atmos tecrübesini yaşamanın bir yolu yok mu? Tam olarak yok diyemeyiz.
Dolby, herkesin özel Atmos hoparlörleri/soundbar eserleri satın alamayacağını düşünerek, teknolojiyi daha erişilebilir kılmak ismine sanal Atmos tecrübesi yaratan bir süreç geliştirmiş. Örneğin; Dolby Atmos Yükseklik Sanallaştırması (Height Virtualization), Atmos’un zirve ses tecrübesini hoparlör aracılığıyla dinleyici düzeyinde simüle etmeyi amaçlıyor. DTS:X’in kardeşi DTS Virtual:X üzere 5.1, 7.1 ve hatta stereo hoparlör sisteminden daha saran, 360 derece çevreleyen bir ses alanı oluşturmak için tasarlanmış. Teknoloji, sesi dinleyicinin önündeki hoparlörlere dağıtmadan evvel zirve ses bileşenlerine yükseklik filtresi uygulayarak çalışıyor. Dolby, bu filtrelerin insan kulağının doruktan gelen seslere verdiği doğal uzamsal işareti simüle ettiğini, ses tınısının doğal kalması için ilgili filtrelerin eşitlenmesine ihtimam gösterildiğini söylüyor. Dolby Atmos yükseklik sanallaştırma, AVR’lerden, soundbar’lara ve hatta kulaklıklara kadar her şeyde mevcut.
Telefonda Dolby Atmos ne demek 📱
Akıllı telefonlarda Dolby Atmos, stereo kulaklıklarınız için çok kanallı sesi karıştıran ve filtreleyen bir yazılım teknolojisidir. Binoral ses tekniklerini kullanarak 3D ses tecrübesini korur. Taşınabilir için Atmos, hoparlör ve kulaklık üzerinden telefonunuzda yahut tabletinizde güçlü, hareketli ses oluşturarak birinci sınıf sinema sesi tecrübesini mobile taşır. Çevreleyen Dolby Atmos tecrübesine ek olarak, tükettiğiniz taşınabilir içerikler için kusursuz Dolby sesi elde edersiniz. Müzik dinlerken, hoparlör cızırtı sorunu yaşamadan daha yüksek düzeyde, daha net ve yumuşak ses alırsınız. Sinema izlerken de diyaloglar daha net anlaşılır. Podcast, sesli kitap, canlı yayın üzere içeriklerde de konuşmalar otomatik olarak uygunlaştırılır. Sesli iletilerde da art plan gürültüsü azaltılır; WhatsApp bireylerinizden gelen sesli bildirisi daha net bir halde duyarsınız.
Samsung Dolby Atmos nedir? Galaxy telefonlarda Dolby Atmos (surround ses) özelliği, içerikte duyulması sıkıntı ufak sesleri yükselterek sinema, müzik ve öbürleri için yüksek kaliteli 3D ses tecrübesi ve daha varlıklı surround ses tecrübesi sağlar. Galaxy S22, S21, S20, S9, Note 20, Note 9, Note 10, Fold ve Flip’in tüm modellerinde sinema kalitesinde surround ses sağlayan Dolby Atmos bulunur.
Xiaomi Dolby Atmos nedir? Dolby Atmos, sesi üç boyutlu olarak simüle etmeyi mümkün kılıyor. Tüm Xiaomi telefonlar Dolby Atmos ses sistemi ile uyumlu değil; bilhassa de daha düşük fiyatlı modeller. Dolby Atmos’u rastgele bir Xiaomi telefona kurmanın yolu olsa da, hem uğraştırıcı hem de root atma süreci gerektiriyor ve en az Android 10 sürümü üzerinde çalışıyor olması gerekiyor. Dolby Atmos APK yükleme ile de basitçe çözülebilen bir süreç değil.
Dolby Atmos ne işe fayda 🤔
Dolby Atmos, içerik üreticilerinin sesleri 3 boyutlu bir alanda rastgele bir yere yerleştirmesine imkan tanır. Dolby Atmos içeriği makul ses kanallarıyla sonlu olmadığından, sinema ve müziğe daha fazla derinlik ve ayrıntı katar. Stereo ses ile ses, iki kanala (veya sol ve sağ hoparlöre) bölünüyor. Bu, sinemada tüm sesin bu iki kanalı paylaşması gerektiği manasına geliyor. Bu da ses efektleri, müzik ve öbür sesler üzerinden konuşmaları duymayı zorlaştırıyor. Surround ses sistemleri ile daha fazla kanal yerleştirilebiliyor. Örneğin; 5.1 kanal ses sisteminde solunuza, sağınıza, tam karşınıza ve ardınıza yerleştirilmiş 5 adet surround ses hoparlörü oluyor. Bu sistemle ses halâ birkaç kanal hudutlu fakat çok daha güçlü bir tecrübe sağlanıyor.
Dolby Atmos ile surround ses kalitesi, zirve hoparlörü yahut sesi tavandan yansıtıp dinleyiciye döndüren hoparlör eklenerek yükseltilebiliyor. İçerik üreticiler, sesleri muhakkak kanallarla sınırlamak yerine dinleyicinin etrafına yahut üzerine rastgele bir yere yerleştirmelerine imkan tanıyor.
Dolby Atmos ses sistemi ne sağlıyor? bir örnekle açıklayalım. Sinemada helikopterin havalanıp bir istikamete uçtuğu bir sahne düşünün. Stereo ses sistemi ile, sesin sol hoparlörlerden sağ hoparlörlere geçtiğini duyarsınız. Surround ses sistemi ile sesin ardınızdan geldiğini duyarsınız, akabinde ses etrafınızda dönerek ön hoparlörlere ulaşır. Dolby Atmos ile helikopter güya başınızın üstündeymiş üzere, pervanelerin çıkardığı sesi duyarsınız; ses, 3 boyutlu bir alanda dalgalanmaya devam eder.
Dolby Atmos nasıl açılır ℹ️
Android telefonda Dolby Atmos açma 👇🏻
Ayarlar uygulamasını açın.
Sesler ve Titreşim kısmına gelin.
Ses kalitesi ve efektleri altında Dolby Atmos’a dokunun.
Hızlı panelden de Dolby Atmos’u açabilirsiniz. Durum çubuğunu aşağı sürükleyip bildirim panelini görüntüledikten sonra Dolby Atmos simgesine dokunmanız kâfi olacaktır. Süratli panelde Dolby Atmos’u bulamıyorsanız, + simgesine dokunarak ekleyebilirsiniz.
iPhone Dolby Atmos açma 👇🏻
Ayarlar uygulamasına girin.
Müzik – Dolby Atmos kısmına gidin.
Otomatik yahut Daima Açık’ı seçin.
Otomatik olarak seçerseniz; iPhone, AirPods 3. kuşak, AirPods Pro yahut AirPods Max üzere uyumlu kulaklıklar yahut Dolby Atmos özellikli hoparlörler yahut alıcılara bağlandığında Dolby Atmos çalar. Daima açık olarak seçerseniz; Tüm kulaklıklar yahut hoparlörlerde Dolby Atmos çalar. Müzik uygulaması, iPhone’a bağlı kulaklıklarda yahut hoparlörlerde Dolby Atmos modülleri çalmaya çalışır lakin beklenen etkiyi alamayabilirsiniz.
Peki, Dolby Atmos şarj yer mi? Dolby’nin açıklamasına nazaran, telefonun pil ömrünün üzerinde en az tesiri var.
Dolby Atmos takviyeli telefonlar 📲
Samsung Galaxy S22 serisi
Samsung Galaxy Fold ve Flip modelleri
Samsung Galaxy S21 serisi
Samsung Galaxy S20 serisi
Samsung Galaxy Note 10 serisi
Samsung Galaxy S10 serisi
Samsung Galaxy S9 serisi
Samsung Galaxy Note 9 serisi
Samsung Galaxy A modelleri
Samsung Galaxy M modelleri
Xiaomi 12 serisi
Xiaomi 11 serisi
Xiaomi Redmi Note 11 serisi
Xiaomi Redmi Note 12 serisi
Redmi K40 ve K50
Huawei P40 serisi
Huawei P30 serisi
Huawei P20 serisi
Huawei Mate 20 serisi
Huawei Enjoy Max
iPhone 14 serisi
iPhone 13 serisi
iPhone 12 serisi
iPhone 11 serisi
Oppo Find X2
Oppo Reno serisi
Oppo A serisi
Oppo Ace2
Realme GT serisi
Realme X serisi
OnePlus 10 serisi
OnePlus 9 serisi
OnePlus 8 serisi
OnePlus 7 serisi
Sony Xperia 5 serisi
Sony Xperia 1 serisi
ZTE Axon 7 serisi
ZTE Axon 9 serisi
ZTE Nubia Z11 ve Z17
Dolby Atmos kulaklık seçenekleri 🎧
Samsung Galaxy Buds 2
Samsung Galaxy Buds Pro
AirPods Pro
AirPods Max
AirPods 1. nesil
AirPods 2. nesil
AirPods 3. nesil
BeatsX
Beats Solo3 Wireless
Beats Studio3
Powerbeats3 Wireless
Beats Flex
Powerbeats Pro
Beats Solo Pro
Beats Studio Buds
Corsair HS75
Corsair Virtuoso RGB Wireless
Logitech G Pro
OnePlus Buds
Tabii ki Dolby Atmos kulaklık modelleri bunlarla sonlu değil. Piyasada Dolby Atmos özellikli kulaklıkların sayısı bir epey fazla. Bu noktada Windows 10 ve 11’in Dolby Atmos dayanağı sunduğunu da belirtmek gerek. Dolby Access programını kullanarak Dolby Atmos uyumlu kulaklığınızı özelleştirebilirsiniz.
Dolby Atmos nerede kullanılır 🔊
Dolby Atmos’u şu anda Blu-ray dışında Amazon Prime, Disney+, Apple TV 4K, HBO Max, Netflix üzere akış platformları aracılığıyla deneyimleyebilirsiniz. Dolby Atmos sinemalar ve dizileri izlemek için kimi platformlarda UHD kalitede izlemeyi destekleyen abonelik planını tercih etmeniz gerekebiliyor. Dolby Atmos, Apple Müzik, Tidal HiFi, Amazon Music dahil bir dizi müzik dinleme platformunda da mevcut. Hangi aygıtlar Dolby Atmos ses takviyesi sunuyor diye soracak olursanız şöyle sıralayabiliriz:
Android telefonlar ve tabletler (Android 9 ve daha yeni sürüm)
Mac bilgisayar (macOS 10.15 ve daha yeni macOS sürümü yüklü Safari tarayıcıda)
Windows bilgisayar (Windows 10 ve 11)
Dolby Vision nedir ❓
Dolby Atmos ile birlikte “Dolby Vision nedir?” sorusu da çokça merak ediliyor. Dolby Vision, orjinal içeriğin oluşturulmasından bu içeriğin televizyon yahut taşınabilir aygıtlara ulaşmasına kadar akan bilgileri korumak için tasarlanmış, HDR’ın bir versiyonudur. Bu bilgiye metadata (metaveri) denir ve sinema yahut dizinin her karesi için parlaklık bilgisini taşır. Böylelikle TV, cep telefonu, tablet, tüm sinema boyunca manzarayı tam olarak nasıl göstereceğini bilir. Bu bilgi her kare için olduğundan buna dinamik metaveriler denir. Standart HDR10 sadece bir bilgi noktasına yahut statik metaverilere sahiptir. Kısaca Dolby Vision, dinamik metaverileri kullanan bir HDR standardıdır. Emeli, size daha güzel görseller sunmak ve imaj kalitesini artırmak.
Dolby Vision ile Dolby Atmos ortasındaki fark 🆚
Dolby Vision ile Dolby Atmos ortasında ne üzere farklılıklar var? diye soracak olursanız; Temel fark, içeriğin ve ekipmanın elde edebileceği renk derinliği ve parlaklık. Dolby Vision içerik, HDR10’un 10 bitine kıyasla 12 bit renk derinliği sağlar. 12-bit ne üzere fark yaratıyor? derseniz; 12 bit renk derinliği, 10 bit ile 1 milyar renge kıyasla 68 milyardan fazla renge erişim sağlıyor. Bu, Dolby Vision sinemalarda -tabii ki TV’niz de destekliyorsa- renklerin çok daha yanlışsız, direktörün istediği üzere olması gerektiği manasına geliyor. Dolby Vision içerikte zirve parlaklık 10.000 nit lakin şu anda hiçbir TV, monitör bu parlaklığa çıkamıyor.
Dolby Atmos özellikli mesken sinema sistemi yahut sinemanın tam manasıyla çalışması için yükseklik kanalı bunun için de birkaç zirve hoparlörü gerekiyor. Dolby Vision ise, mesken sinemalarına, sinemalara vb. yüksek dinamik aralıklı (hdr) görüntü sunuyor. Diğer bir deyişle, Dolby Atmos sırf sesle ilgili iken, Dolby Vision, ekranlara has. Teknolojisi tescilli; yani, diğer hiçbir üretici yahut geliştirici Dolby’nin müsaadesi olmadan kullanamıyor. Dolby Vision’ın HDR görüntü sunmanın birkaç farklı formülünden yalnızca biri olduğunu unutmamak gerek.
Dolby Atmos teknolojisinden tam olarak yararlanabilmeniz için birkaç temel bileşene sahip olmanız gerekir. Birinci olarak hoparlörleri bağlamak için Dolby Atmos özellikli bir alıcıya gereksiniminiz olacak. İkinci olarak, 5 – 7 adet hoparlör, 1 adet subwoofer ve 2 – 4 adet zirve (tavan) hoparlörü gerekiyor. Üçüncüsü, Dolby Atmos sesi verebilen bir görüntüleme teknolojisine gereksiniminiz olacak. Son olarak, hepsini Dolby Atmos standartlarına nazaran ayarlamanız gerekecek lakin o vakit gerçek bir Dolby Atmos kurulumuna sahip olabilirsiniz. Alışılmış ki bu, vakit alan bir süreç. Sinemalar için durum daha da karmaşık; 64 adede kadar farklı hoparlör gerekiyor.
Dolby Atmos’un çalışması için bir hoparlör ağı ve bir alıcı gerekirken; Dolby Vision, sırf aktifleştirilmiş ekrana muhtaçlık duyar. Telefon, oyun konsolu, akıllı TV, bilgisayar monitörü, fark etmez, Dolby Vision, direkt görüntüleme teknolojisine entegre edilmiştir. Birçok yayıncı, oyun ve görüntü, Dolby Vision’ı kullanır. Tek yapmanız gereken, oynat butonuna basmak ve akabinde HDR ekranın keyfini çıkarmak. Yarım düzine yahut daha fazla ek donanıma gerek yoktur.
Dolby Atmos, sinema, müzik, konut cümbüşü, her alanda sesi mükemmelleştiren şahane bir teknoloji. Dolby Atmos nedir, ne işe fayda? tam olarak bilmek isteyenler için ayrıntılıca açıkladık. Sayıları süratle artan Dolby Atmos telefon ve kulaklık modellerini listeledik. Telefonda Dolby Atmos ne demek, nasıl açılır? üzere taşınabilir aygıtlarda Dolby Atmos ses teknolojisinin kullanımına yönelik sıkça sorulan soruları da yanıtladık.
News
